نشست خبرگان جهاني در مقر مرکزي سازمان بهداشت جهاني با حضور دکتر عزيزي

با توجه به افزايش مستمر و روزافزون اضافه وزن و چاقي در کودکان و نوجوانان در دنيا خانم مارگات چن، دبير کل سازمان جهاني بهداشت گروهي از خبرگان از سراسر جهان را جهت بحث در مورد شواهد علمي اين مسئله مهم بهداشتي درماني دعوت کردند. اين اجلاس در روزهاي 28-30 خرداد 1393 در ژنو، مقر مرکزي سازمان جهاني بهداشت برگزار شد. 21 نفر از دانشمندان و خبرگان از سراسر دنيا و از قسمت آسياي جنوب غربي و خاورميانه دکتر فريدون عزيزي دعوت شده بودند.

در اين اجلاس سه روزه تمام شواهد علمي موجود در مورد اهميت، تعاريف، اپيدميولوژي، اتيولوژي، عوامل خطر، عوارض و پيامدها، راهبردها و راه‌کارهاي پيشگيري و درمان چاقي در کودکان و نوجوانان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. گزارش مطالعه قند و ليپيد تهران در مورد افزايش چاقي از 5 درصد در سن 5 سالگي به حدود 15 درصد در سنين 15 سالگي مطرح شد و اين يافته که کودکاني که در سن 5 سالگي اضافه وزن داشته‌اند حدود 4-5 برابر بيشتر از آنهايي که وزن طبيعي داشته، به چاقي در سن 15 سالگي دچار شده‌اند مورد توجه قرار گرفت و تاکيد شد که اقدامات پيشگيري بايد از سنين اوليه کودکي شروع شود تا از بروز چاقي در نوجوانان و بالغين جلوگيري شود.

شواهد موجود نشان مي‌دهد که چاقي در کودکان و نوجوانان زمينه‌ساز بروز ديابت و فشارخون در سنين نوجواني و بين 20-30 سالگي است که زمينه را براي وقوع بيماري‌هاي قلبي عروقي، سکته و مرگ زودرس مهيا مي‌کند. در کودکان چاق بلوغ زودتر اتفاق مي‌افتد و در دختران اختلالات عادت ماهيانه و بروز بيماري تخمدان پولي‌کيستيک شايع‌تر است که ممکن است بعدها سبب ناباروري شود. در نوجوانان و سنين بالاتر، چاقي سبب کبد چرب، خواب‌آلودگي، آسم، بيماري‌هاي عضلاني استخواني و برخي حالات رواني مي‌شود.

بحث‌هاي اجلاس حاکي از اين بود که امروزه ثابت شده است که سلامت مادران و پدران قبل از لقاح و نيز مادران حين بارداري بر بروز چاقي و ديابت در کودکان آينده آنها تاثيرگذار است. چاقي مادران و داشتن ديابت (و يا حالت قبل از ديابتي) و اختلالات بعضي ويتامين‌ها و مواد ريزمغذي‌ قبل از لقاح و نيز در زمان بارداري و يا کم وزني مادر و تغذيه ناسالم زمان بارداري مي‌تواند در وزن فرزند آينده تاثيرگذار باشد و زمينه چاقي و يا ديابت و يا هر دو را در سنين بالاتر ايجاد کند. وزن، فشارخون، قندخون از جمله مواردي هستند که حد مناسب و وسط آن سلامت را به همراه دارد و حدود کمتر و يا بيشتر از طبيعي آنها با خاطرات سلامت همراه است. توجه خاص به سلامت مادران قبل از اقدام به بارداري ودر حين حاملگي براي پيشگيري از چاقي کودکان ضروري است. زايمان طبيعي، تغذيه يا شير مادر، توجه به تغذيه صحيح سال‌هاي اول و دوم زندگي و مواد غذايي که هنگام شير گرفتگي مصرف مي‌شود، در کاهش چاقي کودکان موثر است. ايجاد اشتهاي اوليه در کودکان با مصرف غذاهاي نامناسب (شيريني‌ها، سيب‌زميني سرخ کرده، چيپس، فست‌فوت‌ها) زمينه‌ساز چاقي در دوران کودکي و نوجواني است.

نتيجه کار گروه علمي فوق پس از بازبيني دبير کل سازمان جهاني بهداشت و کميسيون تعيين شده از خبرگان امور بهداشتي مجددا در جلسه دوم گروه علمي در شهريور امسال بررسي و پيشنهادات پيشگيري چاقي کودکان و نوجوانان نهايي شده و سپس در اجلاس ساليانه سازمان جهاني بهداشت مطرح و پس از تصويب به کشورهاي عضو ابلاغ خواهد شد.