علل ایستایی وزن و زمینه سازهای متابولیک آن

دکترسید ضیاءالدین مظهری ؛عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

ایستایی وزن یکی از عوارض شایع رژیم های کاهش وزن غیراصولی به شمار می رود که در نتیجه کاهش متابولیسم پایه و استرس های تحمیل شده ناشی از آن بروز می یابد.

پیامدهای این رخداد ایجاد وضعیت اضطراری در بدن، شروع انباشت چربی و ترشح کورتیزول است که به نوبه خود این وضعیت مهار عملکرد T3 و تغییر فرم آن به rT3 را به دنبال دارد.در چنین شرایطی، تشدید وضعیت ایجاد شده یا تدوام گرسنگی های تحمیلی و حذف وعده ها و میان وعده های غذایی و همچنین معیار قرار دادن میزان کالری دریافتی و مصرفی نه تنها کاهش وزن بیشتری ایجاد نخواهد کرد بلکه با کاهش بیشتر متابولیسم پایه و تحلیل عضلانی، توفیق در کاهش وزن را با مشکل مواجه خواهد کرد. به عبارتی بهره گیری از رژیم های کاهش وزن خیلی کم کالری و نامتعادل و فقیر از مواد مغذری در کاهش و ماندگاری وزن کاسته شده اثر عکس دارد.

در این مورد باید یادآور شد که هدف اصلی کاهش وزن، عدم پیری ظاهری و تثبیت سلامتی و ماندگاری طولانی مدت نتایج به دست آمده می باشد، رژیم های کاهش وزنی که زیبایی را تخریب و سلامتی را آسیب برسانند و وزن و سایز کاهش یافته دیر زمانی نپاید، اصلاً توصیه نمی شوند و جنبه سلامت زایی ندارند.

بر این اساس، شواهد علمی نشان می دهند که برای رفع ایستایی وزن و افزایش متابولیسم پایه باید در حد مناسب، متعادل و متنوع خورد و از آن لذت برد تا بدین طریق بدن را از وضعیت اضطراری خارج تا استرس های ایجاد شده برطرف و رضایت از رژیم غذایی حاصل و هورمون های استرس تعدیل، عملکردهای غدد درون ریز، کنترل متابولیسم از جمله تیروئید و نیرو حاصل و rT3 زایل و عملکرد T3 افزون و تسهیل سوخت چربی های سفید امکان پذیر و افزایش تولید و ترشح اندورفین ها و متعاقب آن بالارفتن تولید سروتونین و روند تسریع سوخت و ساز محقق گردد.