آموزش های سبک زندگی سالم برای پیشگیری از چاقی در چه گروهی موثرتر است

چاقی کودکان یکی از مسائل عمده بهداشتی در مقابل نظام های سلامت در سرتاسر جهان است. شیوع چاقی در دهه ی اخیر در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه سیر افزایشی داشته است و بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت در سال 2016 میلادی،  340 میلیون کودک و نوجوان دارای اضافه وزن و یا چاق تشخیص داده شدند. از آنجاییکه چاقی زمینه ساز طیف وسیعی از بیماری های غیر واگیر محسوب میشود، چاقی کودکان بدل به یک چالش جدی بهداشت عمومی در قرن حاضر شده است.

نظر به اهمیت این موضوع، سازمان بهداشت جهانی طی برنامه ای موسوم به Ending Childhood Obesity (ECHO) یا خاتمه چاقی کودکان، دست به تدوین راهبردهایی برای کشورهای جهان جهت مهار این اپیدمی زده است.انجام مداخلات رفتاری با هدف اصلاح و بهبود شیوه ی زندگی، مهمترین این استراتژیها بخ منظور پیشگیری از چاقی به ویژه در سال های ابتدایی زندگی می باشند. محققان مرکز تحقیقات تعیین کننده های اجتماعی سلامت پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم طی پژوهشی اثرگذاری آموزش بهبود شیوه زندگی که در بستر مطالعه ی قند و لیپید تهران، در بخشی از منطقه ی 13 کلان شهر تهران در سطوح خانواده، مدارس و جامعه از سال 1381 به اجرا درآمده است را مورد ارزیابی قراردادند.

دکتر پرنیان پروین، مجری این طرح بیان کرد که اثرگذاری این مداخله بر وضعیت وزن کودکان و بزرگسالان طی یک دوره 16 ساله با پیگیری نتایج آن در بیش از دو هزار نوجوان 4 تا 18 ساله مورد تحقیق قرار گرفته است. به گفته ی این پزشک پژوهشگر، نتایج به دست آمده نشان داد وضعیت وزن به طور قابل توجهی تحت تاثیر تغییرات در وضعیت تاهل و سطح تحصیلات افراد قرار داشته به طوری که مجرد بودن و تحصیلات بالاتر با شاخص توده بدنی پایین تر همراه بوده است. 

وی خاطرنشان کرد بالاترین اثربخشی مداخله سبک زندگی سالم در افرادی است که چاقی آنها در سال‌های اولیه زندگی یا جوانی شروع شده است. و در همین ارتباط نتیجه گیری کرد که به نظر می رسد بالاتر بودن اثربخشی برنامه های جامعه محور ترویج سبک زندگی سالم در افراد چاق، که خود را در معرض خطر بیشتری برای مواجهه با پیامدهای قلبی-عروقی می بینند، رابطه مستقیم دارد.

دکتر پریسا امیری، رئیس این مرکز تحقیقاتی با توجه به نتایج این مطالعه عنوان کرد که به کارگیری استراتژی های موثر در افزایش سطح آگاهی جامعه به ویژه در سایر گروهها، و خصوصا افراد دارای اضافه وزن،  ضروری بوده و می تواند به مشارکت بالاتر جامعه در برنامه های مذکور و پیشگیری زودهنگام از چاقی منجر گردد. این عضو هیات علمی در پایان گفت که یافته های این مطالعه، اطلاعات ارزشمندی را در ارتباط با اهمیت و نقش مداخلات سبک زندگی سالم در بهبود وضعیت وزن کودکان و بزرگسالان فراهم می نماید که می تواند در سیاست گذاری های امور سلامت در نظر گرفته شود.