بيستمين سال مطالعه قند و ليپيد تهران

اين جمله اي از سخنان دکتر محمد آقاجاني، رياست دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي است که در مراسم سالگرد بيستمين سال مطالعه قند و ليپيد تهران با شعار "بيست سال پژوهش و مشارکت مردمي در ارتقا سلامت" در شامگاه بيست و چهارم ابان ماه در تالار پيامبر اعظم (ص) پژوهشکده علوم غدد درون ريز و متابوليسم با حضور مسوولان، دانشمندان، مجريان و عوامل دست اندرکار برگزار ميشد ايراد گرديد.

دکتر آقاجاني در ادامه سخنراني خود گفت: بيماري هاي غير واگير 76 درصد بار بيماري ها را تا سال 2020 ميلادي در کشور ما به خود اختصاص مي دهد.

رييس دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي  اظهار داشت: کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران بيشتر از اين بيماري صدمه مي بينند.

وي مطالعه قند و لپييد تهران را طرحي ارزشمند اعلام کرد و گفت: اين طرح از حدود 20 سال پيش به منطور بررسي عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير در ساکنان شرق تهران به اجرا درآمده است. ايشان در بخش ديگري از سخنان خود  به 3 نتيجه بزرگ اين طرح مطالعاتي اشاره کرد و گفت: سطح دانش و آگاهي ما به لحاظ آمار و اطلاعات وضعيت عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير افرايش يافت. مداخلات در حوزه سلامت انجام شد و در کنار اين 2 کار مهم، توليدات علمي، گسترده حاصل شد.

پس از دکتر آقاجاني، دکتر فريدون عزيزي، رياست پژوهشکده علوم غدد درون ريز و متابوليسم و مجري اصلي اين مطالعه به ايراد سخنراني پرداخت.

دکتر عزيزي در سخنان خود به زمينه هاي ايده پردازي اين طرح پرداخت و توضيح داد که با توجه به ويژگي هايي نظير ثبات نسبي و ترکيب طبقاتي، جمعيت 15هزارنفري شرق تهران مورد مطالعه اندازه گيري عوامل خطرساز بيماريهاي غيرواگير قرار گرفته که اين اندازه گيريها در فواصل سه ساله تکرار و اکنون اين مطالعه وارد فاز هفتم شده و عليرغم مشکلات بزرگ حفظ و نگهداري جمعيت تحت مطالعه، به مدد برنامه ريزي مديران و تلاش گروه مددکاري، کماکان 12هزارنفر از جمعيت تحت مطالعه در طرح باقيمانده و اکنون نسلهاي دوم و سوم آنها نيز در بررسي ها لحاظ ميگردند.

رياست پژوهشکده، مطالعه قند و ليپيد تهران را در آسيا بي سابقه خواند و گفت: اين مطالعه جزو معدود مطالعاتي جهاني است که براي شناخت و پيشگيري از بيماري هاي غيرواگير به مدت بيش از 20 سال به اجرا درآمده است و نيز از سال 1380 به بعد هم مرحله مداخلات براي تغيير در شيوه سبک زندگي را تجربه کرده است.

وي به تهيه مقالات علمي از نتايج و موفقيت هاي اين طرح توسط محققان اشاره کرد و گفت: در طي اين سال ها حدود 800 مقاله منتشر شده که 600 مقاله آن در پايگاه هاي بين المللي انتشار يافته است.

وي افزود: استمرار اين طرح مطالعاتي و نتايج دراز مدت آن، گامي ارزشمند در ارتقا وضعيت سلامت جامعه است و تجارب کافي و گرانقدر آن هم، فرصتي مناسب براي آموزش و توانمندسازي نيروي انساني علمي کشور در جهت پيشگيري از بيماري هاي غيرواگير است.

در بين سخنراني ها نيز تصاويري جهت توضيح ويژگيها، ابعاد، دستاوردها، چالشها و برنامه هاي آينده مطالعه و نيز مصاحبه با برخي از افراد تحت مطالعه جهت تشريح بيشتر وضعيت به نمايش درآمد.

در دنباله برنامه دکتر حسن قاضي زاده هاشمي، وزير محترم بهداشت به ايراد سخنراني پرداخت.

او در سخنان خود گفت بدون ترديد کارهايي از قبيل قند و ليپيد تهران که جنبه بين المللي هم پيدا مي کند بسيار ارزشمند هستند.

وي ادامه داد: جاي تاسف دارد که مطالعه قند و ليپيد تهران که در سطح بسيار بالا در کشور اجرا شده و از آن 600 مقاله بين المللي و 200 مقاله داخلي به دست آمده اما اثر آن در سياست هاي وزارت بهداشت، تقريبا ناچيز است.

وزير بهداشت ادامه داد: در حالي که با توجه به شبکه اي که ما داريم و زيرساختي که وجود داشته، اين مطالعه مي توانست ردپاي پررنگي از خود به جا بگذارد.

وزير بهداشت با اشاره به اينکه پروژه هاي علمي کشور را مورد حمايت قرار مي دهيم، گفت: از شنبه هفته آينده ( 26 آبان ماه) قرار بگذاريم که حداقل 4 تا 5 پيام مهم مطالعه قند و ليپيد در سطح تهران عملياتي کنيم و من هم از اين کار حمايت مي کنم.  

وي به ظرفيت هاي متعدد شهر تهران براي رساندن پيام هاي بهداشتي و درماني به مردم اشاره کرد و گفت: حدود 360 خانه سلامت متعلق به شهرداري، فرهنگسراها، تريبون هاي متعدد و سازمان هاي مردم نهاد از مهمترين ظرفيت ها براي اين کار هستند تا پيام هاي مهم اين کوهورت 20 ساله را در تهران عملياتي کنيم.

دکتر هاشمي گفت  از کوهورت به عنوان گنجينه ياد مي شود که عبارت درستي است اما اين گنجينه ها بايد راهکاري مناسب به سطوح مختلف سياستگذاران پيشنهاد کند.

هاشمي اظهار داشت: به نحوي بايد عمل کنيم که مطالعات کوهورت در خودشان متوقف نشوند، بلکه مولود مطالعات متعددي باشند و طراحي شوند که زمينه مداخلات کم هزينه، پر اثر و سريع را فراهم کنند.

وي به شيوع برخي از بيماري ها در کشور اشاره کرد و گفت: شيوع چاقي در هر 2 جنس 23.7 درصد گزارش شده است.

هاشمي ادامه داد: 24.4 درصد جمعيت کشور دچار فشار خون هستند ، 22.6 درصد کلسترول بالا دارند و 56.3 درصد فعاليت فيزيکي کم دارند.

ايشان همچنين اشاره کرد که بايد ضمن رعايت حقوق مجريان، طوري طراحي شود که همه از اطلاعات به دست آمده بهره ببرند و گردش اطلاعات آزاد وجود داشته باشد.

پس از سخنراني وزير بهداشت، از برخي از دست اندرکاران طرح از جمله خانواده شهيدپرور نصراللهي که با در اختيار گذاشتن مکان فيزيکي انجام مطالعه، سهم به سزايي در پيشبرد اهداف ان داشته اند و نيز مديران اسبق و فعلي مجموعه تقدير و تشکر به عمل آمد.