کرونا، قرنطینه و چاقی به همراه علل ، پیامدها و راهکارها

همه گیری کرونا موجب بروز تغییراتی در شیوه زندگی آحاد جوامع شده است. چاقی و اضافه وزن از جمله عوامل خطری هستند که سلامت انسانها را تهدید میکنند. بررسی نتایج آماری پیامدهای ناشی از کووید19 نیز نشان داده است که افراد مبتلا به چاقی انواع شدیدتر بیماری و میزان مرگ و میر بالاتری را تجربه کرده اند. اما علیرغم این حقیقت هشدار دهنده،، تغییرات ناشی از شیوع بیماری و شرایط قرنطینه موجبات افزایش احتمال بروز اضافه وزن و چاقی را در پی داشته است. به یاد داشته باشیم که خود چاقی و اضافه وزن در افراد دیابتی باعث برهم خوردن تعدل قند خون میشود و خود این مولفه احتمال بروز علائم وخیم این بیماری را افزایش میدهد.

این اتفاق عمدتا از سه مسیر به وقوع پیوسته است: اول اینکه بواسطه اقامت در منزل، داشتن وقت اضافه تر به کمک وسوسه آمده و موجب میگردد تا افراد تمایل زیادتری برای مصرف خوراکیهای بیشتر و متنوع تر داشته باشند. در کنار آن بیشتر شدن انجام پخت و پزهای خانگی به جهت فراهم آوری مایحتاج روزانه و پرهیز از خرید از بیرون، که دامنه آن به پخت نان و انواع شیرینی هم رسیده، نیز موجب تشدید وسوسه ها و مصرف افزون تر مواد غذایی داخل منزل شده است. به همه این تغییرات قرنطینه ای، تغییر الگوی خواب را هم اضافه کنید که منجر به دیرتر بیدار شدن و دیرتر خوابیدن شده است. این امر عمدتا باعث حذف وعده اصلی صبحانه و ریزه خواریهای ساعات پایانی شب میشود که خود زمینه را برای افزایش وزن مهیا کرده است.

عامل دیگری که در این ایام به افزایش بروز اضافه وزن کمک کرده باورهای غلط و توصیه های نادرست تغذیه ای است که در طی این دوره به سرعت از منابع غیرمعتبر علمی منتشر و دهان به دهان گشته و تبدیل به باورهای عمومی نادرست شده است. ضرورت مصرف کالری بیشتر جهت تقویت سیستم ایمنی و یا خوردن خوراکیهای به اصطلاح با طبع گرم با هدف پیشگیری از ابتلا به کرونا از جمله توصیه های نادرستی است که پیروی از آنها به افزایش اضافه وزن و چاقی دامن زده است. نقصان سواد سلامت عمومی نیز در این میان به کمک این باورها آمده و با تغییر در سبد مصرفی افراد و خانواده ها زمینه ساز دریافت بیشتر کالری را فراهم آورده است. مثال بارز این نمونه مصرف بیشتر آب میوه های صنعتی است که افراد به منظور دریافت ویتامین و پیشگیری از ابتلا به کرونا مصرف میکنند درحالیکه این خوراکیها به دلیل شکر اضافه تر نه تنها تامین کننده میزان ویتامین مورد نطر نیستند بلکه خود عاملی برای اضافه وزن و چاقی محسوب میشوند.

عامل سوم که بعنوان برهم زننده این توازن بایستی از آن یاد کرد، کاهش فعالیت فیزیکی به دلیل در خانه ماندن افراد است. رعایت فاصله اجتماعی، تعطیلی اماکن ورزشی و لزوم اقامت در قرنطینه موجب شده که میزان فعالیت بدنی روزمره افراد هم به شدت کاهش پیدا کند که خود این عامل منجر موازنه مثبت انرژی و نهایتا اضافه وزن گردیده است.

برای مقابله با این معضل در درجه اول توصیه به تنطیم ریتم خواب میشود که خود این قضیه به حفظ نظم در خورد و خوراک بعنوان مخرج مشترک مقابله با این پدیده کمک میکند. دانستن این نکته ضروری است که رعایت اصول تغذیه برمبنای هرم استاندارد تغذیه یگانه نسخه غذایی است که نیازمندیهای بدن برای تقویت سیستم ایمنی را مهیا نموده و تا حدی میتواند اثر پیشگیری کننده از ابتلائ به کووید 19 داشته باشد.

داشتن یک برنامه غذایی منظم با کمک کارشناسان این حوزه و مدیریت محتویات یخچال و خوراکیهای موجود در منزل به نحویکه غذاهای پروتئینی نظیر گوشتها و حبوبات، میوه جات و سبزیجات کم کالری بیشتر در دسترس بوده و در مقابل خوردنی های چرب و شیرین و پرکالری در دسترس نباشند هم از راهکارهای موثر در کنترل کالری دریافتی و بالطبع کنترل وزن خواهد بود. هرچند باید دانست که حتی مصرف بیش از حد میوه ها هم میتواند منجر به انباشت کالری اضافه و افزایش وزن شود.

درنظر گرفتن یک برنامه منظم برای فعالیت بدنی در منزل نیز از جمله راهکارهای الزامی است که ضمن تنظیم سطح سوخت و ساز بدن، عاملی موثر در پر کردن اوقات بیکاری بوده و به خاطر مصرف کالری در مقابله با افزایش وزن موثر است. هرچند خاطرنشان میسازد که انجام فعالیت ورزشی نبایستی بعنوان مجوزی برای خورد و خوراک بیشتر به حساب آید و افراد بایستی این نکته را درنظر بگیرند تا مبادا آثار مطلوب آن را از بین ببرند.

درنهایت اینکه باید بدانیم گرچه همه گیری کرونا مهلک و خطرناک است اما غفلت از دیگر وجوه بهداشتی و ابتلاء به اضافه وزن و چاقی در طول زمان بیش از آن سلامتی را تهدید کرده و درگیری با تبعات بلندمدت آن نظیر دیابت ، فشارخون، بیماریهای قلبی عروقی و سایر بیماریهای غیرواگیر، بصورت همیشگی و مادام العمر در سلامتی و نهایتا کیفیت زندگی افراد ایجاد اختلال میکند.

پس به نحوی رفتار کنیم که انشاءالله پس از فروکش کردن همه گیری کرونا، تندرستی خود را از جنبه دیگری به مخاطره نینداخته باشیم.