مقالات علمی آموزشی
تيروئيد چيست؟
تيروئيد يك غده كوچك بال پروانه‌اي شكل است كه در زير سيب آدم قرار گرفته است. اين غده در تمام افراد سالم وجود دارد و موادي به نام هورمون توليد و به داخل خون ترشح مي‌كند. هورمون‌ها به نام تيروكسين و تري‌يدوتيرونين (T4 و T3) از طريق خون به تمام بدن سير مي‌كنند و به بدن مي‌گويند با چه سرعتي كار كند و انرژي مصرف نمايد.
حقايقي درباره پركاري تيروئيد
هورمون‌هاي تيروئيد توليدات شيميايي ايجاد شده توسط غده پروانه‌اي شكل جلوي گردن كه تيروئيد ناميده مي‌شود مي‌باشند. تيروئيد افراد سالم به ميزان كافي دو هورمون تيروكسين و تري‌يدوتيرونين (T4 و T3) مي‌سازد كه در اعمال مهم بدن اثر مي‌گذارد. اين هورمون‌ها سوخت و ساز بدن را از جمله آن كه چه مقداري كالري مصرف كنيم, چه مقدار احساس گرما كنيم و وزن ما را تنظيم مي‌كنند. در بعضي از اعضا نيز اثرات اختصاصي دارد. مانند قلب كه در اثر اين هورمون‌ها تندتر مي‌زند.
كم‌كاري تيروئيد چيست؟
در اين حالت غده تيروئيد بي‌كفايت مي‌شود, يعني ديگر قادر نيست به اندازه كافي هورمون‌هاي تيروئيدي توليد نمايد. از هر 100 نفر حدود 2 نفر مبتلا به كم‌كاري تيروئيد هستند. البته درجات خفيف‌تر كم‌كاري تيروئيد شيوع بيشتري دارد. اگر كم‌كاري تيروئيد درمان نشود معمولاً شديدتر شده و شكايات ناشي از آن بيشتر مي‌شود. در اندكي از موارد عوارض تهديد كننده حيات مانند نارسايي قلبي و اغما ديده مي‌شود. كم‌كاري تيروئيد با انجام آزمايش خون شناسايي و به راحتي قابل درمان است.
آشنایی با دیابت 2019
ديابت قندی (Diabetes Mellitus) یا مرض قند که از این به بعد اختصاراً به آن دیابت گفته می شود؛ بيماري است كه در آن مقدار ترشح انسولین کمتر از میزان لازم برای طبیعی نگهداشتن قند خون است.انسولین ماده ای است که در بدن تمام افراد طبیعی توسط بخشی از غده لوزالمعده ساخته و به داخل جریان خون ریخته می شود. این ماده در سوخت و ساز مواد نشاسته ای و قندهای ساده و در نتیجه تنظیم قند خون نقش مهمی دارد.
راهنمای غربالگری،تشخیص و درمان دیابت قبل و حین بارداری (و پس از زایمان) بر اساس آخرین تغییرات
دیابت بارداری، نوعی عدم تحمل کربوهیدرات است که با شدت متفاوت- روی می دهد و برای اولین بار در بارداری اتفاق افتاده و یا تشخیص داده می شود. همگام با افزایش شیوع فاکتورهای خطر دیابت همچون چاقی، افزایش سن مادر، سابقه خانوادگی دیابت میزان دیابت بارداری نیز افزایش یافته است.
دیابت بارداری و تشخیص آن برای زنان باردار به سادگی توسط خود مادر
دیابت بارداری اغلب بدون علامت است. این کار معمولا در یک یا دو مرحله و با استفاده از محلول های قندی با غلظت های مختلف (50، 75 یا 100 گرم) طبق نظر پزشک انجام می شود. دیابت باردای ندرتا ممکنست همراه با افزایش شدید قندخون و علامتدار باشد که دراینصورت مادر نسبت به شرايط معمول بيشتر تشنه، گرسنه و دچار تكرر ادرار می شود.
نکات مهم بيماريهای تيروئيد در اطفال
بیشتر بیماریهای تیروئید که در بالغین مشاهده می شود در اطفال نیز بروز می کنند. هر چند درمان این بیماریها در اطفال اندکی متفاوت از بالغین می باشد اما اصول در مان در هر دو گروه یکسان است. کم کاری مادر زادی غده تیروئید، گواتر مادرزادی، تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز از مهمترین بیماریهای تیروئید در اطفال می باشند.
حقایقی درباره استئوپروز يا پوکی استخوان بر اساس آخرین تحقیقات دنیا
پوکی استخوان یا استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است و زمانی بروز می کند که تشکیل استخوان جدید قادر به ترمیم استخوان های تخریب شده نباشد. ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی وابسته به مقدار توده و تراکم استخوانی است که در دوران جوانی بدست می آید.
صفر تا صد بیماری دیابت و روش های شناسایی و درمان دیابت
دیابت قندی سندرمی شامل اختلالهای متابولیکی، عروقی و عصبی وابسته به هم می باشد. مشخصه اختلال متابولیکی، تغییر متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها ناشی از کمبود نسبی یا مطلق تـرشـــح انسولین و یا مقاومت نسبت به اثر انسولین در سلول های هدف است.
نحوه و اهمیت مصرف ید در دوران بارداری بر اساس آخرین دستاورد های پزشکی جهان 2020
ید از اجزای مهم ساختمان هورمون های تیروئید بوده که برای رشد و تکامل سیستم عصبی – شناختی جنین و نوزاد تاثیر حیاتی دارد. دریافت ناکافی ید در زمان بارداری ممکن است سبب بروز عوارض در مادر و اختلال تکاملی سیستم عصبی جنین و نوزاد گردد.
حقـايـقی در مـورد نمـک يـد دار به صورت پرسش و پاسخ
در این پرسش و پاسخ به سوالات پر تکرار مردم در مورد نمک ید دار پاسخ داده شده است. این سوالات شامل: مضرات نمک دریا چیست؟ در صورتی که نمک دریا به صورت بهداشتی تهیه شود بازهم مضر است؟ آیا جایگزین کردن نمک شیمیایی بجای نمک طبیعی برای مردم عوارضی دارد؟ آیا نمک طبیعی ضد سرطان و نمک شیمیایی عامل سرطان است؟ و ...
کرونا، قرنطینه و چاقی به همراه علل ، پیامدها و راهکارها
همه گیری کرونا موجب بروز تغییراتی در شیوه زندگی آحاد جوامع شده است. چاقی و اضافه وزن از جمله عوامل خطری هستند که سلامت انسانها را تهدید میکنند. بررسی نتایج آماری پیامدهای ناشی از کووید19 نیز نشان داده است که افراد مبتلا به چاقی انواع شدیدتر بیماری و میزان مرگ و میر بالاتری را تجربه کرده اند. اما علیرغم این حقیقت هشدار دهنده،، تغییرات ناشی از شیوع بیماری و شرایط قرنطینه موجبات افزایش احتمال بروز اضافه وزن و چاقی را در پی داشته است.
نگاهی به تاریخچه کمبود ید در ایران
مشكل كمبود يد و اختلالهاي ناشي از آن در بسياري از مناطق ايران به عنوان يك بيماري آندميك شناخته شده بود .بررسي اپيدميولوژيك گواتر به عنوان يكي از شاخص ها ي عمده كمبود يد، نخستين بار در سال ۱۳۴۸ توسط انستيتو تغذیه در ايران صورت پذيرفت. یافته های به دست آمده نشان مي داد كه كمبود يد و عوارض ناشی از آن بخصوص گواتر در اكثر شهرها و روستاهاي دامنه كوههاي البرز و زاگرس شايع است. اما بعلت بی توجهی وزارت بهداری وقت به طب پیشگیری در جامعه، اقدام اساسی در کنترل آن صورت نگرفت.
آنتی بادی ضد گیرنده تیروتروپین(TSH) و بیماری گریوز نوزادی
مشخصه بیماریهای اتو ایمیون تیروئید وجود اتو آنتی بادی بر علیه اجزا مختلف غده تیروئید از جمله گیرندهTSH ، آنزیم پراکسیداز تیروئید(TPO) و تیروگلوبولین(Tg) است. در بین این اتو آنتی بادی ها، اتو آنتی بادی بر ضد گیرنده TSH بیشتر از همه با پاتوژنز بیماری همراه است.
به مناسبت روز جهانی تيـــروئيـــد 2021
توصیه نهایی به آحاد جامعه نیز آن است که فقط از نمک ید دار تصفیه شده در حد متعارف استفاده نموده زیرا به مقدار کافی ید داشته و فاقد هر گونه ناخالصی است لذا کاملا بدون ضرر و عوارض جانبی است. هیچوقت از نمک دریا و سنگ نمک که تبلیغات نادرستی در مورد مصرف آنها می شود استفاده نکنند زیرا اولا به مقدار کافی حاوی ید نبوده و بعلت داشتن فلزات سنگین و آلودگی با آلاینده های شیمیایی کارخانجات صنعتی که وارد آب دریاها و اقیانوس ها میشوند بسیار مضر بوده و با خطر ایجاد سرطان همراه هستند.
علائم بیماری هاشیموتو و روش های تخشیص و درمان
بیماری هاشیموتو یا تیروئیدیت مزمن لنفوسیتیک شایع‌ترین نوع تیروئیدیت در انسان است. این بیماری نخستین بیماری خودایمنی است که در سال ۱۹۱۲ به‌وسیله یک پزشک ژاپنی بنام هاکارو هاشیموتو کشف شد و بیماری به نام او ثبت گردیده است. در این بیماری مواد غیرطبیعی بنام آنتی‌بادی یا پادزهر از سیستم ایمنی بدن علیه غده تیروئید به داخل خون ترشح میشوند. این آنتی‌بادی که اصطلاحاً آنتی‌بادی ضد آنزیم پراکسیداز تیروئید نامیده می‌شود عمدتاً علیه یکی از آنزیم‌های ضروری در چرخه سنتز هورمون تیروئید فعالیت می کند.
کم کاری مـادرزادی غــده تيـروئيــد و تشخیص علائم آن به سادگی
تولید تیروگلوبولین در هفته 4 الی 6، احتباس ید در هفته 8 الی 10 و تولید هورمون‌های تیروئید (تیروکسین و به نسبت کمتر تری یدو تیرونین) در غده تیروئید جنین در هفته 12 حاملگی شروع میشوند. به‌طورکلی محور هیپو تالاموس- هیپوفیز – تیروئید جنین عملکرد خود را از نیمه‌های بارداری شروع نموده و در اواخر بارداری و بهنگام تولد به تکامل می‌رسد.
اختلال چربی خون و بررسی جواب آزمایش ها و توصیف آن
چربی به طیف وسیعی از ترکیبات آلی گفته می شود که در کنار پروتئین و نشاسته (کربوهیدرات) یکی از سه نوع ماده مغذی در رژیم غذایی است. چربی یا بطور طبیعی در مواد غذایی از جمله گوشت، تخم مرغ، فرآورده های لبنی و روغن ها وجود داشته و یا بطور صناعی تحت عنوان چربی های ساختار یافته(Structured Lipid) تولید می شوند.
شیوه های مدیریت چاقی و درمان آن بر اساس مقالات سال 2022
هدف از درمان چاقی این است که فرد کاهش وزن اولیه‌ای در حدوده 10-5 درصد طی مدت 6 ماه داشته باشد و پس از این مرحله در 6 ماه بعدی وزن کاهش یافته تثبیت گردد. لازم به ذکر است یکی از خطاهای بسیار شایع در نظر گرفتن وزن ایده‌آل به عنوان هدف اصلی می‌باشد.
تيروئيد چيست؟
تيروئيد يك غده كوچك بال پروانه‌اي شكل است كه در زير سيب آدم قرار گرفته است. اين غده در تمام افراد سالم وجود دارد و موادي به نام هورمون توليد و به داخل خون ترشح مي‌كند. هورمون‌ها به نام تيروكسين و تري‌يدوتيرونين (T4 و T3) از طريق خون به تمام بدن سير مي‌كنند و به بدن مي‌گويند با چه سرعتي كار كند و انرژي مصرف نمايد.
حقايقي درباره پركاري تيروئيد
هورمون‌هاي تيروئيد توليدات شيميايي ايجاد شده توسط غده پروانه‌اي شكل جلوي گردن كه تيروئيد ناميده مي‌شود مي‌باشند. تيروئيد افراد سالم به ميزان كافي دو هورمون تيروكسين و تري‌يدوتيرونين (T4 و T3) مي‌سازد كه در اعمال مهم بدن اثر مي‌گذارد. اين هورمون‌ها سوخت و ساز بدن را از جمله آن كه چه مقداري كالري مصرف كنيم, چه مقدار احساس گرما كنيم و وزن ما را تنظيم مي‌كنند. در بعضي از اعضا نيز اثرات اختصاصي دارد. مانند قلب كه در اثر اين هورمون‌ها تندتر مي‌زند.
كم‌كاري تيروئيد چيست؟
در اين حالت غده تيروئيد بي‌كفايت مي‌شود, يعني ديگر قادر نيست به اندازه كافي هورمون‌هاي تيروئيدي توليد نمايد. از هر 100 نفر حدود 2 نفر مبتلا به كم‌كاري تيروئيد هستند. البته درجات خفيف‌تر كم‌كاري تيروئيد شيوع بيشتري دارد. اگر كم‌كاري تيروئيد درمان نشود معمولاً شديدتر شده و شكايات ناشي از آن بيشتر مي‌شود. در اندكي از موارد عوارض تهديد كننده حيات مانند نارسايي قلبي و اغما ديده مي‌شود. كم‌كاري تيروئيد با انجام آزمايش خون شناسايي و به راحتي قابل درمان است.
آشنایی با دیابت 2019
ديابت قندی (Diabetes Mellitus) یا مرض قند که از این به بعد اختصاراً به آن دیابت گفته می شود؛ بيماري است كه در آن مقدار ترشح انسولین کمتر از میزان لازم برای طبیعی نگهداشتن قند خون است.انسولین ماده ای است که در بدن تمام افراد طبیعی توسط بخشی از غده لوزالمعده ساخته و به داخل جریان خون ریخته می شود. این ماده در سوخت و ساز مواد نشاسته ای و قندهای ساده و در نتیجه تنظیم قند خون نقش مهمی دارد.
راهنمای غربالگری،تشخیص و درمان دیابت قبل و حین بارداری (و پس از زایمان) بر اساس آخرین تغییرات
دیابت بارداری، نوعی عدم تحمل کربوهیدرات است که با شدت متفاوت- روی می دهد و برای اولین بار در بارداری اتفاق افتاده و یا تشخیص داده می شود. همگام با افزایش شیوع فاکتورهای خطر دیابت همچون چاقی، افزایش سن مادر، سابقه خانوادگی دیابت میزان دیابت بارداری نیز افزایش یافته است.
دیابت بارداری و تشخیص آن برای زنان باردار به سادگی توسط خود مادر
دیابت بارداری اغلب بدون علامت است. این کار معمولا در یک یا دو مرحله و با استفاده از محلول های قندی با غلظت های مختلف (50، 75 یا 100 گرم) طبق نظر پزشک انجام می شود. دیابت باردای ندرتا ممکنست همراه با افزایش شدید قندخون و علامتدار باشد که دراینصورت مادر نسبت به شرايط معمول بيشتر تشنه، گرسنه و دچار تكرر ادرار می شود.
نکات مهم بيماريهای تيروئيد در اطفال
بیشتر بیماریهای تیروئید که در بالغین مشاهده می شود در اطفال نیز بروز می کنند. هر چند درمان این بیماریها در اطفال اندکی متفاوت از بالغین می باشد اما اصول در مان در هر دو گروه یکسان است. کم کاری مادر زادی غده تیروئید، گواتر مادرزادی، تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز از مهمترین بیماریهای تیروئید در اطفال می باشند.
حقایقی درباره استئوپروز يا پوکی استخوان بر اساس آخرین تحقیقات دنیا
پوکی استخوان یا استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است و زمانی بروز می کند که تشکیل استخوان جدید قادر به ترمیم استخوان های تخریب شده نباشد. ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی وابسته به مقدار توده و تراکم استخوانی است که در دوران جوانی بدست می آید.
صفر تا صد بیماری دیابت و روش های شناسایی و درمان دیابت
دیابت قندی سندرمی شامل اختلالهای متابولیکی، عروقی و عصبی وابسته به هم می باشد. مشخصه اختلال متابولیکی، تغییر متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها ناشی از کمبود نسبی یا مطلق تـرشـــح انسولین و یا مقاومت نسبت به اثر انسولین در سلول های هدف است.
نحوه و اهمیت مصرف ید در دوران بارداری بر اساس آخرین دستاورد های پزشکی جهان 2020
ید از اجزای مهم ساختمان هورمون های تیروئید بوده که برای رشد و تکامل سیستم عصبی – شناختی جنین و نوزاد تاثیر حیاتی دارد. دریافت ناکافی ید در زمان بارداری ممکن است سبب بروز عوارض در مادر و اختلال تکاملی سیستم عصبی جنین و نوزاد گردد.
حقـايـقی در مـورد نمـک يـد دار به صورت پرسش و پاسخ
در این پرسش و پاسخ به سوالات پر تکرار مردم در مورد نمک ید دار پاسخ داده شده است. این سوالات شامل: مضرات نمک دریا چیست؟ در صورتی که نمک دریا به صورت بهداشتی تهیه شود بازهم مضر است؟ آیا جایگزین کردن نمک شیمیایی بجای نمک طبیعی برای مردم عوارضی دارد؟ آیا نمک طبیعی ضد سرطان و نمک شیمیایی عامل سرطان است؟ و ...
کرونا، قرنطینه و چاقی به همراه علل ، پیامدها و راهکارها
همه گیری کرونا موجب بروز تغییراتی در شیوه زندگی آحاد جوامع شده است. چاقی و اضافه وزن از جمله عوامل خطری هستند که سلامت انسانها را تهدید میکنند. بررسی نتایج آماری پیامدهای ناشی از کووید19 نیز نشان داده است که افراد مبتلا به چاقی انواع شدیدتر بیماری و میزان مرگ و میر بالاتری را تجربه کرده اند. اما علیرغم این حقیقت هشدار دهنده،، تغییرات ناشی از شیوع بیماری و شرایط قرنطینه موجبات افزایش احتمال بروز اضافه وزن و چاقی را در پی داشته است.
نگاهی به تاریخچه کمبود ید در ایران
مشكل كمبود يد و اختلالهاي ناشي از آن در بسياري از مناطق ايران به عنوان يك بيماري آندميك شناخته شده بود .بررسي اپيدميولوژيك گواتر به عنوان يكي از شاخص ها ي عمده كمبود يد، نخستين بار در سال ۱۳۴۸ توسط انستيتو تغذیه در ايران صورت پذيرفت. یافته های به دست آمده نشان مي داد كه كمبود يد و عوارض ناشی از آن بخصوص گواتر در اكثر شهرها و روستاهاي دامنه كوههاي البرز و زاگرس شايع است. اما بعلت بی توجهی وزارت بهداری وقت به طب پیشگیری در جامعه، اقدام اساسی در کنترل آن صورت نگرفت.
آنتی بادی ضد گیرنده تیروتروپین(TSH) و بیماری گریوز نوزادی
مشخصه بیماریهای اتو ایمیون تیروئید وجود اتو آنتی بادی بر علیه اجزا مختلف غده تیروئید از جمله گیرندهTSH ، آنزیم پراکسیداز تیروئید(TPO) و تیروگلوبولین(Tg) است. در بین این اتو آنتی بادی ها، اتو آنتی بادی بر ضد گیرنده TSH بیشتر از همه با پاتوژنز بیماری همراه است.
به مناسبت روز جهانی تيـــروئيـــد 2021
توصیه نهایی به آحاد جامعه نیز آن است که فقط از نمک ید دار تصفیه شده در حد متعارف استفاده نموده زیرا به مقدار کافی ید داشته و فاقد هر گونه ناخالصی است لذا کاملا بدون ضرر و عوارض جانبی است. هیچوقت از نمک دریا و سنگ نمک که تبلیغات نادرستی در مورد مصرف آنها می شود استفاده نکنند زیرا اولا به مقدار کافی حاوی ید نبوده و بعلت داشتن فلزات سنگین و آلودگی با آلاینده های شیمیایی کارخانجات صنعتی که وارد آب دریاها و اقیانوس ها میشوند بسیار مضر بوده و با خطر ایجاد سرطان همراه هستند.
علائم بیماری هاشیموتو و روش های تخشیص و درمان
بیماری هاشیموتو یا تیروئیدیت مزمن لنفوسیتیک شایع‌ترین نوع تیروئیدیت در انسان است. این بیماری نخستین بیماری خودایمنی است که در سال ۱۹۱۲ به‌وسیله یک پزشک ژاپنی بنام هاکارو هاشیموتو کشف شد و بیماری به نام او ثبت گردیده است. در این بیماری مواد غیرطبیعی بنام آنتی‌بادی یا پادزهر از سیستم ایمنی بدن علیه غده تیروئید به داخل خون ترشح میشوند. این آنتی‌بادی که اصطلاحاً آنتی‌بادی ضد آنزیم پراکسیداز تیروئید نامیده می‌شود عمدتاً علیه یکی از آنزیم‌های ضروری در چرخه سنتز هورمون تیروئید فعالیت می کند.
کم کاری مـادرزادی غــده تيـروئيــد و تشخیص علائم آن به سادگی
تولید تیروگلوبولین در هفته 4 الی 6، احتباس ید در هفته 8 الی 10 و تولید هورمون‌های تیروئید (تیروکسین و به نسبت کمتر تری یدو تیرونین) در غده تیروئید جنین در هفته 12 حاملگی شروع میشوند. به‌طورکلی محور هیپو تالاموس- هیپوفیز – تیروئید جنین عملکرد خود را از نیمه‌های بارداری شروع نموده و در اواخر بارداری و بهنگام تولد به تکامل می‌رسد.
اختلال چربی خون و بررسی جواب آزمایش ها و توصیف آن
چربی به طیف وسیعی از ترکیبات آلی گفته می شود که در کنار پروتئین و نشاسته (کربوهیدرات) یکی از سه نوع ماده مغذی در رژیم غذایی است. چربی یا بطور طبیعی در مواد غذایی از جمله گوشت، تخم مرغ، فرآورده های لبنی و روغن ها وجود داشته و یا بطور صناعی تحت عنوان چربی های ساختار یافته(Structured Lipid) تولید می شوند.
شیوه های مدیریت چاقی و درمان آن بر اساس مقالات سال 2022
هدف از درمان چاقی این است که فرد کاهش وزن اولیه‌ای در حدوده 10-5 درصد طی مدت 6 ماه داشته باشد و پس از این مرحله در 6 ماه بعدی وزن کاهش یافته تثبیت گردد. لازم به ذکر است یکی از خطاهای بسیار شایع در نظر گرفتن وزن ایده‌آل به عنوان هدف اصلی می‌باشد.